مخاطب شناسی شعر دوره مشروطه

thesis
abstract

این پژوهش به بحث و تحقیق درباره مخاطب درون متنی شعر مشروطه می پردازد. پرسشهایی که جستار حاضر در صدد پاسخگویی به آنهاست، عبارت است از: 1. هر اثر ادبی، چند نوع مخاطب دارد؟ 2. تفاوت دو نوع مخاطب درون متنی و برون متنی در چیست؟ 3. آیا دگرگونیهای شعر دوره مشروطه، مخاطب درون متنی را نیز شامل شده است؟ 4. سطح فکری شاعران مشروطه چه تأثیری در گزینش مخاطب درون متنی داشته است؟ 5. آیا گزینش مخاطب درون متنی بر سطح زبانی، سطح ادبی و قالبهای شعر مشروطه تأثیر داشته است؟ در نخستین فصل پژوهش ابتدا به شیوه توصیفی به پرسش اول و دوم اینگونه پاسخ داده شد که هر اثر ادبی دو نوع مخاطب دارد: برون متنی و درون متنی. تفاوت اساسی این دو نوع در آن است که اولی انتخاب می کند و دومی انتخاب می شود. در ادامه فصلِ آغازین با بهره گیری از شیوه استقرایی، انواع مخاطب درون متنی شعر مشروطه ترسیم شده است. روش کار در فصل های دوم تا چهارم استفاده از شیوه تحلیلی ـ تطبیقی است؛ در فصل دوم برای پاسخگویی به پرسش سوم و چهارم، اطلاعات اجتماعی ـ سیاسی عصر مشروطه و نیز زندگینامه شاعران مورد نظر این پژوهش ـ ملک الشعرا بهار، ایرج میرزا، عارف قزوینی، میرزاده عشقی، فرّخی یزدی و اشرف الدین حسینی ـ به عنوان داده هایی برای مبحث سطح فکری در نظر گرفته شد و تأثیر عوامل یادشده در گزینش مخاطب درون متنی مورد بررسی قرار گرفته، این نتایج به دست آمد که شاعران در گزینش مخاطب درون متنی تحت تأثیر محیط اجتماعی ـ سیاسی و نیز تجربیات شخصی خود هستند که عامل اول باعث تشابه و عامل دوم سبب تمایز سبک مخاطب گزینی ایشان می شود. همچنین از تفحص و جستجو در انواع مخاطب درون متنی این نتیجه حاصل شد که تغییر حیطه مخاطب در شعر مشروطه تنها محدود به مخاطب برون متنی نبوده، مخاطب درون متنی را نیز شامل گشته است. در فصلهای سوم و چهارم با استناد به اشعار سرایندگان مورد بررسی، سطح زبانی، سطح ادبی و قالبهای شعری ایشان بررسی شد و پاسخ پرسش پنجم به دست آمد؛ مطابق نتایج حاصل شده، هر چند وجود بعضی مخاطبان درون متنی در دو سطح زبانی و ادبی موثر است، موفقیت شاعران در تناسب این دو سطح با مخاطب درون متنی ای که برگزیده اند، بیش از هر چیز مرهون تسلط این شاعران بر زبان فارسی و نیز استعداد آنان است. از حیث تأثیر مخاطب درون متنی بر قالبهای شعری نیز این نتیجه کسب شد که بیشترین نمود مخاطبان درون متنی جدید در قالبهای شعری عصر مشروطه مربوط به قالبهایی است که در ادبیات کلاسیک چندان رایج نبوده اند.

similar resources

گزینش مخاطب درون متنی شعر مشروطه (برپایه‌ی تجربه‌های شخصی شاعران)

جستار حاضر چگونگی گزینش مخاطب درون متنی را براساس تجربه‌های شخصی چند شاعر برجسته‌ی عصر مشروطه بررسی می‌کند. پرسش‌هایی که این پژوهش می‌کوشد به آن‌ها پاسخ‌ دهد عبارت است از اینکه: 1ـ هریک از شاعران مورد نظر، در گزینش مخاطب بیشتر تحت‌تأثیر چه جنبه‌هایی از تجربه‌های شخصی بوده‌اند؟ 2ـ آیا تجربه‌های شخصی متفاوت، باعث تمایز سبک ایشان در گزینش مخاطب شده است؟ روش کار در این پژوهش به شیوه‌ی‌ استنتاجی بود...

full text

بررسی موضوعی شعر دوره مشروطه

در تاریخ سیاسی و ادبی ایران، دوره مشروطیت از اهمیت و برجستگیهای خاصی برخوردار است . محققان و مورخان بیشتر از هر دوره به شخصیت های سیاسی و مذهبی و جریانهای فکری این دوره پرداخته اند و سبب آن نیز فضای ابهام آمیز و تنش ها و برخوردهای فرهنگی بود. در این رساله سعی شده است که به گوشه هایی از افکار و اندیشه پیشگامان نهضت مشروطیت و مدعیان آزادی و تمدن جدید که در ادبیات به ویژه در شعر تبلور یافته و فاصل...

15 صفحه اول

وطن در شعر مشروطه

یکی از موضوعات اصلی شعر فارسی در عصر مشروطه، «وطن» است و درک صحیح پیام شعر این دوره تا حدّی منوط به شناخت جایگاه آن است. مفهوم وطن در نظر شاعران این دوره، با مفهوم آن در نزد گذشتگان متفاوت است. در این مقاله وطن در دو دوره قبل و بعد از اسلام بررسی شده است. ایرانیان پیش از اسلام با مفاهیمی از وطن مثل سرزمین و نژاد آشنا بودند، با پذیرش اسلام و تأثر از آموزه‌های آن، نگرش آنان نسبت به وطن دگرگون شد. ...

full text

گزینش مخاطب درون متنی شعر مشروطه (برپایه ی تجربه های شخصی شاعران)

جستار حاضر چگونگی گزینش مخاطب درون متنی را براساس تجربه های شخصی چند شاعر برجسته ی عصر مشروطه بررسی می کند. پرسش هایی که این پژوهش می کوشد به آن ها پاسخ دهد عبارت است از اینکه: 1ـ هریک از شاعران مورد نظر، در گزینش مخاطب بیشتر تحت تأثیر چه جنبه هایی از تجربه های شخصی بوده اند؟ 2ـ آیا تجربه های شخصی متفاوت، باعث تمایز سبک ایشان در گزینش مخاطب شده است؟ روش کار در این پژوهش به شیوه ی استنتاجی بوده،...

full text

اندیشه ی وطن در شعر دوره ی مشروطه

دوره­ی مشروطیت، سرآغاز ورود بسیاری از اندیشه­های نو درحوزه ی شعر ونثر فارسی است. اندیشه­هایی که از این دوره، وارد شعر فارسی شده­اند، اگرچه بعضاً در سابقه­ی ادبیات به نوعی یافت می­شوند، اما در ادبیات مشروطه شکل خاص خود را دارند. یکی از مهم­ترین این اندیشه­ها، اندیشه­ی وطن یا شعر وطنی است که به طور خاص در بحبوحه­ی دوران مشروطه و سال­های پس از آن به طور چشمگیری فضای شعر ایران را در بر گرفت و اکثر ش...

full text

سبک و سیاق شعر مشروطه

انقلاب مشروطه موجب گردید معانی تازه­ای که پیش از آن سخنی دربارۀ آنها نبوده در شعر پدید آید و نهادهای اجتماعی و سیاسی را دگرگون سازد. این تحوّلات، منجر به تغییر ساختارهای ذهنی طبقاتی گردید که در این جریانات، مخاطبان تازۀ شعر بودند، این گفتمان­ها موجب شد که معانی و زبان شعر به کلّی تغییر کند، بدین گونه کلمات و ترکیبات، اعلام مکانی و زمانی، پیش آمدها و وقایعی که در شعر کهن سابقه نداشت، وارد شعر شود ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023